قدرت عزت نفس در دانش آموزان معجزه می کند. عزت نفس کودکان و دانش آموزان موضوعی بسیار مهم است، یکی از نتایج کمبود عزت‌نفس، کمبود اعتمادبه‌نفس است،در واقع عزت‌نفس ریشه در عمق باور به خودمان دارد و مادر همه باورهای دیگر است. اعتمادبه‌نفس میوه ی درخت خودباوری (عزت‌نفس) است. لذا در این مقاله به اهمیت و چگونگی تقویت عزت نفس دانش آموزان پرداخته ایم.
فهرست مطالب
عزت نفس در دانش آموزان به چه معناست؟
عزت نفس دانش آموز به این معناست که او چقدر برای خودش ارزش و احترام قائل است، چه نگرشی به خودش دارد و چقدر خودش را مفید می داند. داشتن عزت نفس مثبت برای همه دانش آموزان برای موفقیت و شادی در زندگی مهم و ضروری است. برای ایجاد عزت نفس در دانش آموز باید به او بیاموزیم که هر انسانی در کنار تمام نواقص و عیب هایش ذاتا توانمند و دوست داشتنی و قابل احترام است و او را به خودشناسی و خوددوستی تشویق کنیم. البته فرآیند تقویت عزت نفس در همه دانش آموزان یکسان نیست و در دانش آموزانی که مشکلات یادگیری و توجه دارند کمی دشوار و زمان بر است.
چه ارتباطی بین عزت نفس و اضطراب دردانش آموزان وجو دارد؟
دانش آموزانی که از عزت نفس سالمی برخوردارند، آرامش بیشتری دارند و در معرض اختلالاتی مثل اضطراب و افسردگی قرار نمی گیرند و بهتر می توانند در جامعه حضور یابند.
اهمیت عزت نفس دانش آموزان چیست؟
همه انسان ها گفتگویی درونی با خود دارند و در این گفتگو خود را تشویق، تنبیه، نصیحت، یا نقد می کنند. مثلا گاهی در ذهنمان به خودمان دستور می دهیم (نترس تو از پسش برمیای، اینقدر احمق نباش، عمرا بتونی انجامش بدی، تو واقعا بی عرضه ای و…) این گفتگو های درونی به صورت ناخوآگاه در رفتارهای بیرونی ما تاثیر می گذارند.
برای اینکه رفتارهای درستی داشته باشیم باید افکارمان را درمورد خودمان اصلاح کنیم. وقتی عزت نفس و خوددوستی بالایی داشته باشیم رفتار و عملکرد بهتری خواهیم داشت. عزت نفس از دوران کودکی با تجربیات و بازخوردهایی که از رفتار والدین و اطرافیان می گیریم، شکل می گیرد.
برای دانش آموزانی که عزت نفس پایینی دارند، محیط مدرسه و کارهای روزانه آن می‌تواند بسیار ناامیدکننده و استرس زا باشد و آنهارا به اختلالات اضطرابی دچار کند. در نگاه کودکان و دانش آموزان، هر چیزی که اطرافیان نزدیکشان می گویند “حقیقت محض” است، به همین دلیل اطرافیان او نقش بزرگی در پایه ریزی عزت‌نفس او دارند. دانش آموزان مقایسه ای دائمی بین خود ایده آل با خود واقعی شان دارند و نتیجه این مقایسه، به آنها احساس ارزشمند بودن یا ارزشمند نبودن می دهد.
مطالب مرتبط: راه های افزایش اعتماد به نفس برای کنکور
بیشتر بخوانید: آیا رابطه جنسی در ایام خاص دینی مانند ماه محرم، رمضان یا شب قدر حرام است؟
راهکارهای افزاش عزت نفس در دانش آموزان چیست؟
والدین و معلم ها نقش بسیار مهمی در افزایش عزت نفس در دانش آموزان دارند، آنها می توانند دانش آموز را برای شناخت توانایی های خودش ترغیب کنند و همچنین با عملکرد خودشان الگوی خوبی برای دانش آموز باشند. تکنیک های طلایی برای تقویت عزت نفس دانش آموزان عبارتند از:
- اگر والدین و مربیان از عزت نفس سالمی برخوردار باشند، دانش آموزی که تحت تربیت و آموزش آنها قرار می گیرد نیز خودباوری بیشتری خواهند داشت.
- با تعریف و تمجید از تلاش های کودک و دانش آموز خود، به او کمک کنید تا توانایی هایش را شناسایی کند.
- به کودک و دانش آموز خود کمک کنید استعدادها و ویژگی های منحصر به فرد خود را کشف کند و باور کند که یه فرد منحصر به فرد و خاص است. البته باید به او یاد دهید که احساس خاص بودن به معنای برتری داشتن بر دیگران نیست. مثلا اگر دانش آموز صدای خوبی دارد به او بگویید تا اگر علاقمند بود در زمینه صدا آموزش ببیند و فعالیت نماید.
- به دانش آموز و کودک کمک کنید تا هدفی برای خودش مشخص کند و در راستای رسیدن به آن هدف تلاش کند تا با سردرگمی زندگی نکند.
- برای آنها موقعیت هایی فراهم کنید تا بتوانند آزادانه مهارت کسب کرده و تجربه کنند تا به موفقیت ها و دستاوردهایی برسند.
- به دانش آموز یاد بدهید کارها را با روش هایی که دوست دارد انجام دهد و از خطر کردن و چالش ها نترسد و فقط تلاش کند.
- به دانش آموز یاد بدهید هر در بسته ای کلیدی دارد و نباید هیچوقت ناامید شود بلکه باید در برابر شکست ها صبر داشته باشد و از آنها درس بگیرد تا موفق شود.
- به دانش آموز یاد بدهید قاطع و جسور باشد و اگر تصمیم دارد کاری را انجام بدهد، حتما آن کار را انجام دهد. مثلا اگر می خواهد در درس ریاضی پیشرفت کند، اقدام کند و مطالعه صحیحی را در پیش بگیرد.
- به دانش آموز یاد بدهید نیازی نیست همیشه به دیگران بله بگوید، بلکه باید نه گفتن را تمرین کند و در مواقعی که نمی خواهد کاری را انجام دهد یا مثلا وقت بیرون رفتن با دوستانش را ندارد مودبانه به آنها (نه) بگوید و معذرت بخواهد که نمی تواند کنارشان باشد.
- به آنها یاد بدهید که ارزش ها و اصول خود را بشناسند و براساس آنها عمل کنند، مثلا اگر دزدی و تقلب در باورشان نادرست است، هیچوقت آن کارها را انجام ندهند.
- در مواقع انتقاد از کودک یا دانش آموز با لحنی صحبت نکنید که او حس بدی به خودش پیدا کند، بلکه با صمیمیت با او صحبت کنید تا انتقادتان سازنده باشد. مثلا وقتی تکالیفش را انجام نداده به او نگویید: (تو همیشه تکالیفتو ناقص انجام میدی) بلکه بگویید: (تکالیفت هنوز کامل نیست وقتی تکمیلشون کردی می تونی بری بازی کنی).
- در مسائلی که برای دانش آموز چالش زا هستند و نیاز به تلاش زیادی دارند، در کنار اشاره کردن به نقاط ضعف او، راهکارهایی را در اختیارش قرار دهید. مثلا اگر او کارهایی را فراموش کرده و از قلم می اندازد به او بگویید: من هم موقع خرید برای اینکه موردی را فراموش نکنم حتما از لیست خرید عکس می گیریم.
- به دانش آموز یاد بدهید به شکست ها به چشم تجربه نگاه کند نه اشتباه،به این ترتیب موقع شکست همیشه این جمله را به خودش می گوید: (دفعه بعد موفق می شوم)
- برای اینکه قالب ذهنی دانش آموزان از افکار منفی به افکار مثبت تغییر کنند او را حمایت کنید. چون برخی دانش آموزان ذهنیت ثابتی دارند و فکر می کنند هر چه قدر هم تلاش کنند موفق نمی شوند. مثلا اگر دانش آموز می گوید (من نمی توانم بخوانم) به او بگویید (آره، خواندن دشوار است، ولی اگه بیشتر تمرین کنی حتما از پسش برمیای).
- واقع بین و حمایت کننده باشید و دانش آموز را در کاری که می تواند انجام دهد به رشد کردن تشویق کنید و از او انتظارات واقع گرانه ای داشته باشید.
- دانش آموزان را با یکدیگر مقایسه نکنید چون آنها نقاط ضعف و قوت متفاوتی دارند. به نقاط قوت و یادگیری دانش آموزان توجه کنید و آموزش را طوری جلو ببرید که توانایی های منحصر به فرد دانش آموزان تقویت شود.
- به دانش آموزان بیاموزید احساسات و عواطف خود را کنترل کنند و نسبت به احساساتشان بی تفاوت نباشید.
- روی مهارت های اجتماعی کودکان و دانش آموزان کمرو و خجالتی کار کنید تا اعتماد به نفس آنها بالا برود.
- هیچگاه دانش آموز را تحقیر یا تنبیه نکنید.
- به دانش آموزان اجازه ابراز وجود بدهید و به نظراتشان احترام بگذارید و نظرات خود را به آنها تحمیل نکنید.
- به آنها اجازه بدهید در کنار درس، حدی از تفریح و بازی داشته باشند.
- بین دانش آموزان فرق نگذارید و با آنها یکسان رفتار کنید.
- بین دانش آموزان برای کسب نمره بالاتر رقابت ایجاد نکنید بلکه آنها را به تلاش برای یادگیری بیشتر و آموختن و تلاش کردن تشویق کنید.
مطالب مرتبط: چه کارهایی عزت نفس را از بین می برد
کلام آخر
عزت نفس در تمام حیطه های زندگی و رشد شخصی و سلامت روانی کودکان و دانش آموزان تاثیر می گذارد بنابراین اگر حس می کنید عزت نفس فرزند یا دانش آموز شما پایین است، حتما دلایل کمبود خودباوری او را یافته و برای حل این مشکل از راهکارهای افزایش عزت نفس دانش آموز که در این مقاله از سایت روانکده ارائه شد، استفاده کنید تا عزت نفس دانش آموز بهبود یافته و در کنار آن عملکرد تحصیلی او نیز افزایش یابد و آینده خوبی پیش رو داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید